دزفول یکی از قدیمی‌ترین سرزمین‌هایی است که هویتی کاملاً ایرانی دارد و از نظر باستان‌شناسی، تاریخی، معماری، جاذبه‌های گردشگری، زیست‌گاه‌های طبیعی و موقعیت کشاورزی ویژگی‌های منحصر به فردی دارد. کشف مُهری گلی در منطقه چغامیش، حکایت از کهن‌ترین سند دریانوردی جهان دارد.

به گزارش روناش ، استان پهناور خوزستان در جنوب غربی ایران واقع شده است و دزفول بزرگترین شهرستان بعد از اهواز محسوب می‌شود که در شمال این استان قرار دارد.شهرستان دزفول از شمال به استان لرستان، از جنوب به شوش و شوشتر، از شرق به شوشتر، گتوند و لالی و از غرب به شوش و اندیمشک محدود می شود. شهر دزفول ۱۵۰ کیلومتر با اهواز و ۷۲۱ کیلومتر با تهران فاصله دارد.

این شهرستان دارای آثار باستانی ارزشمندی است که به عنوان اثر ملّی به ثبت رسیده‌اند:

تپه‌های باستانی چغامیش دزفول

این منطقه در جنوب شرقی شهر دزفول واقع شده و بر اساس شواهد باستان‌شناسی، قدمت این منطقه به پیش از اختراع خط می‌رسد. این تپه‌ها تمدن چند هزار سال پیش از میلاد مسیح تا شکوفایی تمدن شوش را در دل خود جای داده‌اند. باستان‌شناسان دانشگاه شیکاگو در کاوش‌هایی که در این منطقه انجام دادند، آثار باارزشی کشف کردند. اوّلین و قدیمی‌ترین خشت‌های پخته در عصر پیدایش خط در این منطقه یافت شده است که چغامیش دزفول را به عنوان اوّلین مرکز خط در ایران زمین معرفی می‌کند.

همچنین کشف مُهری گلی در منطقه چغامیش، کهن‌ترین سند دریانوردی جهان را نشان می‌دهد.

سند ارزشمند دیگری که از این ناحیه به دست آمد، یک لوح مربوط به تاریخ موسیقی است که مربوط به هزاره چهارم قبل از میلاد است و تصاویری از اجرای موسیقی را نشان می دهد. به دلیل اهمیت تاریخی این منطقه، باستان شناسان‌دزفول را «شهری از سپیده دم تاریخ» نامیده‌اند.

تپّه های باستانی چغامیش با شماره ۴۸۷ در سال ۱۳۴۴ به ثبت ملّی رسیده‌اند.

دانشگاه باستانی «جندی شاپور»

شهر باستانی جندی‌شاپور، در دوازده کیلومتری دزفول در محدوده روستای اسلام آباد واقع شده است. اولین دانشگاه جهان به دستور شاپور اوّل ساسانی در ۱۷۰۰ سال پیش در این شهر تأسیس شد که در عصر خود معتبرترین مرکز علمی جهان بود و رشته هایی چون پزشکی و نجوم در آن جا تدریس می‌شد.

آثار برجای مانده‌ی این شهر در ۲۴ شهریور ۱۳۱۰ به شماره ۴۶ در ردیف آثار ملّی به ثبت رسید.

پل باستانی دزفول

قدیمی‌ترین پل استوار جهان و مربوط به دوره ساسانیان است. شاپور اوّل دستور ساخت این پل را داد و چون اُسرای رومی سازندگان این پل بودند، به «پل رومی» نیز معروف شد. این پل حدود ۱۸ قرن است که استوار ایستاده است. در زمان ساسانیان ، برای حفاظت از پل قلعه‌ای در کنار آن بنا شد که فضای پیرامون آن قلعه به نام « محلّه قلعه » معروف شد.

دژپل – نام قدیم دزفول – به دلیل انتساب به این پل و قلعه نامگذاری شده بود که به دلیل اهمیت ارتباطی این پل در دوران دیلمیان ، صفویان، قاجار و پهلوی مرمت و بهسازی شده است.

این بنای با ارزش در ۱۵ دی ماه ۱۳۱۰ به شماره ۸۴ در آثار ملّی به ثبت رسید.

مسجد جامع دزفول

این مسجد، قدیمی ترین مسجد دزفول است که در مرکز شهر قرار دارد و یادگاری گرانبها از قرون اوّلیه اسلامی ( احتمالاً قرن سوّم ) است. معماری این مسجد از اصول کاخ ایوان کرخه، الگوبرداری شده است ایوان شرقی از بناهای دوران صفویه است. مرمت و گسترش بخش هایی از مسجد، در دوران صفویه و قاجار صورت گرفت. سبک معماری، شبستان، ستون‌های سنگی، آجرکاری و گچ بری‌های چشمگیر، این مکان را در جایگاه میراث فرهنگی ایران قرار داده است . این مسجد در ۱۲ اسفندماه ۱۳۱۵ با شماره ۲۸۷ در آثار ملّی به ثبت رسید.

 آرامگاه یعقوب لیث صفاری

آرامگاه یعقوب لیث صفاری، سردار و اولین شهریار ایرانی پس از اسلام، در دوازده کیلومتری شرق دزفول واقع شده است. در محوطه آرامگاه بازمانده‌های شهر باستانی جندی شاپور دیده می‌شوند. آرامگاه با گنبدی مضرس شکل ساخته شده است. شهرت یعقوب لیث در رسمیت دادن زبان فارسی و احیای هویت ایرانی، در نیمه اوّل قرن سوم هجری است.

دزفول شهر سازه های آبی است، قدیمی ترین سیفون جهان در دوره ساسانی، قدیمی ترین سیستم آبرسانی رودخانه ای جهان و آسیاب‌های آبی در دزفول ، آثار تاریخی ارزشمندی هستند که قابلیت ثبت جهانی را دارند.

رودخانه «دز» با جلوه ای خیره کننده ، یکی از بی نظیر ترین نمادهای طبیعی ملی است که از میان شهر دزفول عبور می‌کند و تفریحگاه های ساحلی زیبایی را در مسیر خود ایجاد کرده است .

آبشار شِوی (shevi) در شمال دزفول با ارتفاع ۸۵ متر و عرض ۷۰ متر ، بزرگترین آبشار خاورمیانه است که یکی از زیباترین مناظر طبیعی ایران محسوب می شود. همچنین پارک جنگلی ملّی دز تنها بازمانده جنگل های نیمه گرمسیری است که در جنوب دزفول قرار دارد . این جنگل زیستگاه اصلی گوزن زرد ایرانی است.

روستای سنگی لیوس، در شمال شهرستان، با بافت سنگی یکپارچه چند صد سال قدمت و معماری بی نظیر شکوه همزیستی با طبیعت را به نمایش می‌گذارد و روستای گردشگری پامنار با داشتن قلعه ی شاداب (بزرگترین قلعه طبیعی کشور) و دریاچه شهیون یکی از زیباترین دریاچه های جهان، از نظر گردشگری در کشور کم نظیر است.

دزفول یکی از قطب های مهم کشاورزی ایران است .خاک حاصلخیز و آب کافی شرایط مناسبی را برای کشت مرکبات ، صیفی جات و گل و گیاه فراهم کرده است . مرکبات دزفول بخصوص پرتقال از سالمترین و مرغوب ترین نوع مرکبات کشور محسوب می شوند . دزفول از نظر تولید گل های رز و مریم در کشور بالاترین رتبه را داراست. بخش عمده ای از تولیدات گل دزفول به سایر استان ها و خارج از کشور صادر می شوند.

بافت تاریخی دزفول شامل خانه‌ها، مساجد ، ساباط ها ، حمام ها و گذرگاه های قدیمی است که از نظر معماری یکی از ارزشمندترین بافت های تاریخی کشور است و تا کنون بیش از یکصد اثر ملی از آن به ثبت رسیده است. بافت آجری با معماری اصیل ایرانی و تزئینات زیبا ، دزفول را به «موزه آجری ایران» معروف کرده است.

صنایع دستی دزفول با قدمتی بس طولانی و پشتوانه ای غنی، ذوق و اصالت ایرانی را به نمایش می‌گذارد. دزفول در سه رشته خراطی، کپوبافی و ورشوسازی، در کشور موقعیت ممتازی دارد. هنرمندان دزفول در رشته ی خراطی موفق به دریافت مُهر اصالت از سازمان جهانی یونسکو شده‌اند.

همچنین در زمینه کپوبافی و ورشوسازی نیز با ارائه‌ی محصولاتی متنوع این شهرستان را به قطب مهمی از این صنایع تبدیل ساخته‌اند.

بقعه سبز قبا ـ آستانه متبرکه ی سبزقبا (برادر تنی امام رضا علیه السلام) یکی از مهمترین زیارتگاه های ایران است. این زیارتگاه مانند حرم حضرت معصومه در قم و شاه چراغ در شیراز ، دارای جاذبه های مذهبی و فرهنگی است که می تواند به عنوان چهارمین حرم معنوی کشور معرفی می‌شود.

شخصیت‌های نامدار دزفول ـ خاتم الفقهاء والمجتهدین شیخ مرتضی انصاری دزفولی، بنیانگذار فقه و اصول جعفری، اولین مرجع شیعیان در دنیای اسلام است که از عالمان بزرگ دزفول است. همچنین شاعران توانمندی چون ناهیدی و کاشف دزفولی نیز از بزرگان فرهنگ و ادب این سرزمین هستند که سروده هایی به زبان محلّی از آنها به جا مانده است.

قلم نی دزفول – یکی از کالاهای مهم تجاری است که از سیصد سال قبل در دزفول کشت می‌شود و به عنوان مرغوب ترین قلم نی در سطح ملّی و جهانی شناخته می‌شود . قلم نی دزفول در گذشته به کشورهای مثل ترکیه و چین صادر می شد و اکنون نیز به اغلب شهرهای ایران صادر می شود.

دزفول با اینکه قابلیت یک شهر ملی را دارد اما متأسفانه تاکنون به‌گونه‌ای شایسته معرفی نشده است. در وسایل ارتباط جمعی ، کتاب های درسی، مطبوعات و تورهای گردشگری نامی از دزفول نیست. شهری که ظرفیت‌های تاریخی، هنری و طبیعی آن می تواند جاذبه های گردشگری فراوانی را ایجاد کند و در نهایت شهری که می تواند به رونق اقتصادی کشور کمک کند.

به‌طوری که با وجود پنج هزار هکتار باغات کشت مرکبات این شهرستان هنوز نتوانسته مرکبات خود را با بسته بندی استاندارد به بازارهای جهانی صادر کند.

این درحالی است که مدیران و مسؤلین محلی و کشوری با شناخت ومعرفی جایگاه ملی دزفول و اجرای سیاست‌های صحیح می‌توانند در جهت شکوفایی ظرفیت های آن گام های مؤثری در جهت آبادانی این منطقه بردارند .

منبع : خبرگزاری میراث فرهنگی

پارک ساحلی دووه دزفول فرصت همنشینی با زلال آبی رود دز را در فضایی سبز و دلنشین ایجاد می کند . این پارک زیبا در ساحل شرقی رود دز و بین امام زاده رودبند و پل جدید دزفول و در کنار بافت تاریخی دزفول واقع شده است. این پارک دارای پارکینگ اختصاصی با ظرفیت بیش از 400 خودرو ، فضای سبز ، محل های نشیمن ویژه خانواده ها و … می باشد. همچنین در کنار این پارک زیبا، موزه آب دزفول و کافی شاپ ساحی واقع شده و منظره ی کت های دزفول در ساحل غربی رود دز ، منظره ی دلنشینی را ایجاد کرده است. در انتهای این پارک زیبا رستوران ساحلی با آلاچیق های سنتی احداث شده که خاطره ی لحظه هایی زیبا در ساحل دز را ماندگار می کند. شمال استان خوزستان دیدنی های زیادی دارد که پارک های ساحلی دزفول جزو جذاب  ترین دیونی های آن هستند.

دزفول به خاطر داشتن پارک ها و تفریحگاه های ساحلی متعدد و متنوع در کنار رود به شهر پارک های ساحلی معروف شده است. پارک ساحلی رعنا دزفول نیز در وسط این شهر یکی از تفریحگاه های زیبا و دلنشین دزفول می باشد که طرفداران زیادی دارد.

پارک ساحلی رعنا در غرب رودخانه دز قرار دارد.در راستای تقویت هویت بومی این پارک ورودی های آن با الگوگیری از معماری دزفول با طاق های آجری و قوس های سنتی ساخته شده اند. به عبارتی با ساخت ورودی هایی با طاق آجری و نمایی سنتی در پارک ساحل غربی رود دز با نام رعنا، سعی بر آن بوده تا  این پارک دزفول هویتی بومی به خود بگیرد.

این پارک در سال 1389 به بهره برداری رسید. به خاطر شرایط خاص پارک رعنا، می توان از آن به عنوان یکی از دیدنی ترین محل های شمال استان خوزستان نام برد که می تواند برای گردشگرانی که از سراسر ایران به بازدید از خوزستان می آیند جذاب و خاطره انگیز باشد.

’ و در اصطلاح محلی دزفیل و دزپیل که مُعرب آن دسفول ( دسفیل ) است از گذشته تا به امروز شهرت یافته است.

در زمان ساسانیان پلی بر روی رود دز به منظور برقراری ارتباط بین پایتخت جدید یعنی جندی شاپور و شوشتر بنا شد و نگهبانانی برای حفاظت از این پل در قلعه ای که به همین منظور ساخته شد گماشته شدند که به همین دلیل دژپل نام گرفت.

پل قدیم دزفول یکی از محل های بسیار زیبا و دیدنی است که میهمانان نوروزی و گردشگران زیادی از این آثار منحصربفرد تاریخی که نشانگر اوج معماری کهن است دیدن می کنند.

پل قدیم دزفول بیش از ۱۷۴۰ سال قدمت دارد که شاپور اول ساسانی به کمک اسیران رومی آن را بر روی رود دز بنا کرد که به همین دلیل به پل رومی نیز مشهور است،این پل به منظور عبور ارابه‌های جنگی در جنگی به نام ‘اپودا’ بین ‘والرین’ روم و شاپور اول ساخته شده بود.

آسیاب های آبی

آسیاب های آبی , یکی دیگر از آثار ارزشمند تاریخی ، معماری و گردشگری شهرستان دزفول بوده و به شماره ۳۹۸۴ در ردیف آثار ملی به ثبت رسیده اند و آنچه امروز به عنوان آسیاب های آبی شناخته می شود ، مجموعه ای است از سازه های آبی که در گذشته به عنوان بند و آسیاب استفاده می شده است.

روستای لیوس دزفول

این روستا، شاهکاری سنگی از دل تاریخ در ۷۳ کیلومتری جاده ی شمال شهرستان دزفول و فاصله هوایی ۵۱ کیلومتری شهر از توابع دهستان سید ولی الدین بخش شهیون دزفول و در دامنه کوه لنگر واقع شده است.

به رغم گذشت سالیان زیاد از عمر این روستای تاریخی در بافت کهن خانه ها هنوز هم شاهد نحوه معیشت ،فرهنگ و سنن، گویش ، آداب و رسوم و برپایی مراسم مختلف به شیوه کاملاً سنتی است.

آبشار شوی دزفول

آبشار شوی ، بزرگترین آبشار خاورمیانه یکی از جاذبه های طبیعی شگفت انگیز دزفول است، این آبشار با ارتفاع ۸۵ متر و عرض ۷۰ متر یکی ازآثار طبیعی بی نظیرو بسیار ارزشمندی است.

این آبشار در رشته کوههای زاگرس و در دهستانی به نام شوی از توابع شهرستان دزفول و در نزدیکی کوه سالن در ۱۰۰ کیلومتری از مرکز شهر دزفول قرار دارد و دارای تنوع زیست محیطی بسیار زیبایی است و هر ساله علاقمندان به طبیعت و گوهنوردان زیادی به منطقه برای دیدن این بخش از طبیعت زیبای دزفول سفر می کنند.

یکی از مواهب و نعمت های بزرگی که خداوند ؛ ارزانی مردم دین پرور دزفول داشته است وجود رودخانه برکت افزای دز است ؛ موهبتی عظیم و بی نقصان که هزاران سال است ؛ شریان حیات و نبض اقتصاد این خطه زرخیز را در دست دارد و سخاوتمندانه به آن زندگی و پویش بخشیده و جدای از ایجاد شرایط زیست محیطی فاخر و ممتاز ؛ منطقه را به قطب کشاورزی مهم و دیرپائی مبدل ساخته است.

از نام ؛ این لاجوردینه رود تا قبل از حضور عیلامی ها در منطقه ؛ اطلاعی در دست نیست ؛ لیکن عیلامی ها که اولین قوم ساکن در این سرزمین بوده اند به این رودخانه ((ایدیده)) می گفتند ؛ تا بعد از گذشت قرن ها و اسکان متناوب یونانیان در این آبادی جای اسم این رودخانه به (( کوپرات )) تغییر نام یافت ؛ پس از آنکه در سال ۲۶۰ میلادی ؛ شاپور اول پادشاه ساسانی برای ساختن پل باستانی به وسیله اسیران رومی ؛ دژ مستحکمی ؛ برای محافظت از پل و انبار مصالح و نیز اسکان سازندگان پل ؛ بنا کرد این مجاورت و ارتباط باعث شد که به تدریج نام این رودخانه به(( آبدیز)) که در زبان پهلوی ساسانی به معنی قلعه و دژ است ؛ تغییر نام پیدا کند.

بنا به آنچه سید احمد کسروی جغرافی دان متاخر در کتاب کاروند آورده است ؛ دو نفر از جغرافی دانان و مورخین یونانی به اسامی ((استرابو)) و (( دیودوروس)) هم در آثار خود به نام رودخانه دز صحه نهاده اند لیکن در کتاب تاریخ جغرافیائی دزفول به نقل از منابعی آمده است که : جغرافی دانان مسلمان قرن سوم هجری و مقدسی در سده چهارم و حمدالله مستوفی در سده هشتم ؛ آنرا آب جندیشاپور نامیده اند و حتی وقایع نگاری در سده نهم از این رودخانه بنام آب زال نام برده است ؛ که محققا اشتباه است چون آب زال یکی شاخه های رودخانه کرخه است که در ۶۰ کیلومتری جاده اندیمشک به پلدختر قرار دارد و شاید مجاورت این دو رودخانه باعث این شبهه گردیده باشد.

مسجد جامع دزفول : اوایل دوره اسلامی و در «قرن هفتم مرمت » شد

مسجد لبخندق

کاروانسرای افضل و قندی : دوره صفویه

آسیاب‌های آبی دزفول: حدود ۱۵۰۰ سال پیش

تپه‌های باستانی منطقه زلقی چغامیش: ۳۴ قرن پیش از میلاد مسیح

تپه باستانی سنجر

پل قدیم (دزفول) یا پل رومی : دوره ساسانیان در حدود ۱۷۵۰ سال پیش

بازار قدیم

حمام کرناسیون : حدود۱۵۰ سال پیش

حمام میان دره : ۱۰۰ تا ۲۰۰ سال پیش

حمام وزیر : اواخر صفویه (حدود ۳۰۰ سال پیش)

پله بَچیلون: پله‌ای قدیمی که محله سبزقبای دزفول رو به ساحل رود دز وصل می‌کند

ساباطها

شوادونها

بند بالارود

هورمس

اتاق آقامیر: حدود ۲۰۰ سال پیش

مجموعه شاه رکن الدین شامل بقعه، مسجد، مدرسه و حمام : ۱۵۰ تا ۲۰۰ سال پیش

خانه تیزنو

خانه سوزنگر

خانه قلمبر

بوستان‌هاپارک دولت : بلوار شهدا (ابتدای جاده دزفول – سردشت)، پشت سد تنظیمی

پارک سوم‌شعبان : بلوار نیروی هوایی (جاده دزفول – اندیمشک)، کوی سوم شعبان

بقایای باغ فلاحت

پارک جنگلی لاله : جاده دزفول – سردشت

پارک جنگلی شهرداری : جاده دزفول – سردشت، روبروی کارخانه نوشابه دزنوش

بیشه حمیدآباد : جاده دزفول – شوش، بعد از شهرک بن جعفر و نرسیده به کارخانه قند

باغ وحش و شهر بازی بعثت : بلوار بعثت، جنب مجتمع فرهنگی سینمایی

بوستان دوستی : انتهای بلوار نیروی هوایی (جاده دزفول – اندیمشک)، جلوی دانشگاه صنعتی جندی شاپور دزفول

بوستان ملت : جنب میدان امام حسین (ع)

بوستان حضرت ولی عصر (عج) : ساحل رودخانه، جنب پل قدیم

بوستان خلیج فارس : انتهای خیابان امام خمینی جنوبی، جنب میدان خلیج فارس

بوستان ساحلی شهرداری : ساحل رودخانه دز، جنب فرمانداری

بوستان ساحلی دز (علی کله) : بلوار شهدا، ساحل رودخانه دز، جنب سد تنظیمی

بوستان آزادگان : کوی آزادگان، جنب مجتمع آموزشی استعدادهای درخشان (تیزهوشان) شیخ مرتضی انصاری

بوستان پرستار : بلوار نیروی هوایی، جلوی بیمارستان دکتر گنجویان

زیارتگاهها

مزار مطهر سربازان امام زمان (عج) {ملامحمدعلی جولای دزفول و سرباز گمنام امام زمان (عج)} دو تن از یاران و سربازان حضرت ولی عصر عجل الله در مسجد کج بافان دزفول مدفون می باشند ( شرح کامل از کتاب شمس الطالعه) جهت اطلاع بیشتر به وب سایت این مکان مقدس مراجعه نمائید.

سبزقبا (امامزاده): برادر تنی امام رضا (ع) که این امام بزرگوار در آخرین سفر خود به مشهد ایشان را زیارت کردند.

آرامگاه حزقیل نبی: پدر دانیال نبی و پدر بزرگ حضرت داود

آرامگاه رودبند: نوه شیخ صفی الدین اردبیلی و پدر بزرگ شاه اسماعیل صفوی

آرامگاه بن‌جعفر: آرامگاه محمدبن جعفرطیار از یاران امام علی و همسر ام کلثوم دختر آن حضرت

بقعه علی‌مالک: آرامگاه دو تن از پسران امام علی که برای ارشاد مردم به ان شهر آمده بودند

بقعه پیر اکبر زرین‌کلاه

شاه‌خراسان دزفول

زیارتگاه اجاق

آرامگاه سید محمدابن علی ابن ابیطالب: آرامگاه فرزند حضرت علی در شش کیلومتری دزفول و در نزدیکی محمد بن جعفرطیار می‌باشد.

سوار غیب

قدمگاه حضرت عباس

پیر فرّاش

علمدار “علم عباس”

پیر اساق

شابولقاسم

امامزاده زین العابدین

جناب علی

شاه رکن الدین

قدمگاه ابوالفضل

سید محمد

سید جابر

علی سَلَه بِسَر”پیرسله بِسَر”

امیر رُکن

شاه خراسون

قدمگاه امام رضا

علی مالک

علی اودس او

قدمگاه امام رضا دیمی

بابا حزقیل

پیر حبش

بیت گزیده خاتون

پیرنظر پیر زنگی

“سی صَـبُر” سید صبور

دُلدُل علی

شیخ سماعیل

سید محمود- سی محمید”

پیر غریب

مقوم

عباس علی

کاشفیه “میر صدر الدین”

مقبره داعی

پیرهفت تنان

بابا یوسف “بوه یوسف”

بوالعلا

پیر بانگو

پیر سید ولی الدین

پیر هاشما

اجاق مرتضی علی

قوپی مرتضی علی

تفرج‌گاه‌ها سد دز

سِنجَر

علی‌کله: منطقه تفریحی-ساحلی دز در کنار سد تنظیمی.

تال خانی

زیستبوم کوهها : ادامه رشته کوههای زاگرس (کنگلو مرای بختیاری)

دمب گرد سردشت – دیونی سردشت- سگریون هفت تنون سردشت- لنگر کوه سردشت – سالن کوه سردشت – دژممدلی خان بختیاری – کرناس سردشت – کیماس سردشت- میانکوه سردشت – قلعه شاداب سردشت

درّه‌ها : توبیرون – قوه احمدی – شیرین آب – اشکفت زرده یا کول خرسان – دره مارها – دری ارواح

دریاچه‌ها : سیاه چال- دریاچه سد دز- دریاچه کوهستانی تمی.

آبشارها : شوی – هفت تنان – سرسرداب و…

بیشه‌ها : سربیشه زلقی-زاویه – عباس آباد – بن جعفر – حمید آباد و…

دشت‌ها : دیونی سردشت- پیربانگو سردشت – تنگه شرار سردشت – نور آباد – دول زنگی و…

رودخانه‌ها : رودخانه دز – شور آب – شیرین آب – جیروک – عجیروب

آبشار شوی یکی از بزرگ‌ترین و زیباترین آبشارهای ایران در رشته‌کوه‌های زاگرس و در منطقه سردشت از توابع دزفول قرار گرفته است، همچنیندریاچه شهیون به عنوان یکی از زیباترین دریاچه‌های کشور در شمال شهرستان دزفول و در منطقه ای کوهستانی با طبیعت زیبا قرار گرفته است.

عبور رود دز به عنوان یکی از زلال‌ترین و پرآب‌ترین رودهای کشور از میان شهرستان دزفول باعث شده که در ساحل این رود،پارک ها و تفریحگاه های ساحلی متعددی ساخته شود که از جمله محبوب ترین آنها تفریحگاه ساحلی دز (علی کله) می باشد که بخصوص در فصول بهار و تابستان گردشگران زیادی را از سطح شهرستان و شهرستان های مجاور به خود جذب می کند.

یکی دیگر از جاذبه های طبیعی شهرستان دزفول که در منطقه سردشت و شمال دزفول واقع شده است،سالن کوه می باشد که علاوه بر وجود جاذبه‌های کم نظیر طبیعی نظیر سیاه چاله،دشت لاله‌های واژگون و غارها و چشمه‌ها مکانی مناسب برای علاقه‌مندان به ورزش کوهنوردی است.

از دیگر جاذبه های طبیعی شهرستان دزفول،پارک ملی دز می باشد.این پارک ، یکی از پارک های ملی ایران است که در شمال استان خوزستان و در محدوده شهر میانرود از توابع شهرستان دزفول واقع است.وجود حیات وحش غنی در کنار چشم اندازهای زیبا نظیر رودخانه، تالاب، این منطقه را به یکی از چشم اندازهای مهم استان خوزستان بویژه از لحاظ پرنده نگری تبدیل نموده. این جنگلها یکی از زیستگاههای مهم گونه نادر گوزن زرد ایرانی می باشد.

جاذبه های تاریخی

نامی‌ترین سازه تاریخی دزفول «پل قدیم» دزفول است که شاپور نخستساسانی به کمک زندانیان رومی آن را بر روی رود دز ساخت است از این رو پل رومی نیز خوانده می‌شود. این پل پیشینه‌ای نزدیک به ۱۷۰۰ سال دارد.

همچنین کشف آثاری همچون تپه‌های چغامیش سبب شده که دزفول را شهری از سپیده دم تاریخ بنامند.

خانه تیزنو

آسیاب‌های آبی دزفول، مسجد جامع دزفول، بازار قدیم دزفول،آرامگاه «یعقوب لیث صفاری شهریار ایرانی»، تپه‌های چغامیش،شهر باستانی جندی شاپور و دانشگاه جندی شاپور اولین دانشگاه جهان ساخته شده در زمان ساسانیان، شهر باستانی ایوان کرخه، مجموعه تاریخی شاه رکن‌الدین وخانه تیزنو از بخش‌های دیدنی و تاریخی این شهرستان به‌شمار می‌آیند.

موزه آجری ایران

بافت تاریخی دزفول

بافت تاریخی دزفول شامل خانه‌ها، مساجد ، ساباط ها ، حمام ها و گذرگاه های قدیمی است که از نظر معماری یکی از ارزشمندترین بافت های تاریخی کشور است و تا کنون بیش از یکصد اثر ملی از آن به ثبت رسیده است. بافت آجری با معماری اصیل ایرانی و تزئینات زیبا ، دزفول را به «موزه آجری ایران» معروف کرده است.

اماکن مذهبی

آرامگاه امامزاده علی شلگهی ،مسجد لب خندق،آرامگاه امامزاده رودبند،آرامگاه امامزاده محمد سبزقبا

صنایع دستی

نمایی از تراش بدنه قلیان بدست یک سازنده قلیان در بازار کهنه (دزفول)

ابزارهای دست ساز چوبی مانند زیرقلیان، قلیان، شمعدان، چوب لباسی، نمکدان و... از سازه‌های دستی شهرستان دزفول به‌شمار می‌آیند. یکی دیگر از سازه‌های دستی این شهر کارهای دستی بر روی فلزها می‌باشد که از آن میان می‌توان ورشوسازی، قلم‌زنی روی زر و سیم و زرگری را نام برد. در کارگاه‌های ورشوسازی بازار کهنه دزفول ابزار چای‌خوری و سینی و آتشدان ساخته می‌شود.نمدمالی، خراطی، کپوبافی و گیوه دوزی] نیز از دیگر سازه‌های این شهر به شمار می‌آیند.

هتل ها و مراکز اقامتی

دزفول دارای دو هتل سه ستاره است که عبارتند از :

هتل زیگورات (معروف به هتل جهانگردی)ره آوردهای دزفول ( سوغات دزفول)]

انواع کلوچه خرمایی، کلوچه شکری،کلوچه نمکی، لوزی شکری و نان شیر – معجون کنجد – ارده – شیره (سیلون) – نان کنجدی – قرص نعناع-مرکبات از جمله پرتقال و انواع صنایع دستی

غذاهای محلی دزفول